nieuws

Maar ook voor volwassenen, weet René van Dijk, eigenaar van een Lego-speciaalzaak in Alkmaar. "Veertig procent van mijn klanten zijn volwassenen. Vaak voeren ze hun kinderen of kleinkinderen aan als excuus. Het is jeugdsentiment, denk ik."

Lego bestaat in Nederland vijftig jaar, wat vanaf komende zaterdag wordt gevierd met een speciale tentoonstelling in Deventer. Naast een overzicht van de geschiedenis van Lego zijn er vooral veel bouwwerken te bewonderen en mogen bezoekers zelf hun steentje bijdragen.

De grondlegger van Lego, de Deense timmerman Ole Kirk Kristiansen, begon in 1932 met de vervaardiging van speelgoedminiaturen van hout. Zijn bedrijfje noemde hij Lego, een samentrekking van de Deense woorden Leg godt ('speel goed'). Na de oorlog ging hij over op de productie van plastic bouwblokjes die aan elkaar konden worden geklonken.

De echte doorbraak kwam pas in 1957 met de introductie van het moderne lego-steentje. De nieuwe variant had holle buisjes aan de onderkant, waardoor de steentjes veel steviger aan elkaar konden worden geklonken en een 'eindeloos' aantal combinaties mogelijk werd. De truc is dat de tientallen miljarden lego-steentjes die sindsdien in fabrieken over de hele wereld zijn gemaakt, allemaal feilloos op elkaar passen.

Lego groeide vanaf de jaren zeventig uit tot de zesde speelgoedfabrikant ter wereld. Het imperium omvat pretparken in Denemarken, Duitsland, Engeland en de Verenigde Staten, verkoopt in meer dan 130 landen.

Toch is niet alles goud wat er blinkt. Lego zat de afgelopen jaren in zwaar weer en draaide zelfs verlies. Concurrentie van goedkoper en kwalitatief minder speelgoed zette de marges onder druk. "De kleine steentjes moesten ook steeds meer wijken voor kant-en-klare blokken waarmee meteen kan worden gespeeld", legt Van Dijk uit. "Dat vinden kinderen misschien leuk, maar de ouders die het spul moeten kopen zijn daarvan minder gecharmeerd."

Topman Kjeld Kirk Kristiansen, nazaat van de oprichter, haalde rigoureus de bezem door het bedrijf. Hij wilde terug naar de wortels van Lego, naar de charme van zelf bouwen en ontdekken. Bovendien schrapte Kjeld een kwart van de 6500 arbeidsplaatsen en verplaatste hij de productie naar Tsjechië en Mexico. Het hielp, want Lego schrijft sinds kort weer zwarte cijfers. "Toch is het nog steeds een log bedrijf", vindt Van Dijk.

Nieuwe donkere wolken pakken zich intussen samen boven Lego-land. Het Gerechtshof in Den Bosch oordeelde deze week dat de Canadese speelgoedproducent Mega Brands in Nederland 'namaak-lego' op de markt mag brengen, zoals het ook al in veel andere landen doet. Lego beraadt zich volgens woordvoerder Annemarie de Munnik op cassatie bij de Hoge Raad.

Jarig Lego strijdt tegen nepsteentjes