BRIO en LEGO.

&

Óf er een connectie is tussen de twee speelgoedmerken BRIO en LEGO is niet bekend. Er is in de geschiedenisverhalen van beide bedrijven niets over terug te vinden. Wij denken echter dat er een connectie moet zijn geweest. We hebben tijdens onze onderzoeken naar oud houten LEGO speelgoed enkele bizarre gelijkenissen aangetroffen in de collecties van beide merken. Op deze pagina laten we deze gelijkenissen zien en gaan we in op de geschiedenis van BRIO.  

Er was eens een jongen genaamd Ivar Bengtsson. Hij werd geboren in 1860 en woonde met zijn gezin in Picketorp, in het zuiden van Zweden. Zijn vader overleed toen Ivar was slechts 10 jaar oud was en Ivar's moeder, een mooie vrouw, was snel hertrouwt. Ivar's stiefvader wilde dat Ivar ging helpen om voor het gezin te zorgen op een jonge leeftijd, en Ivar begon te werken als een boerenwagen bestuurder. Het was hard werken en Ivar had gedroomd om een timmerman te worden. Hij geeft bijna al zijn loon aan zijn familie, maar hij bleef bij beetje een beetje sparen, zodat hij op een dag zijn droom kon realiseren.

77 oude Zweedse kronen
In maart 1878 kwam Ivar's vriend Olof Persson voor een bezoek vanuit Bosahult. Olof verkocht houtspaanders manden in Denemarken, maar op het moment had hij niet voldoende middelen om een nieuwe reis te maken. Olof beloofde Ivar de helft van de winst als hij de 77 kronen investeerde die hij had gespaard en hielp de mandjes te verkopen. Ivar ging akkoord. Beiden liepen 125 km naar Malmö met de houtspaander manden op een houten kar, waar ze nam de boot naar Denemarken namen. De reis duurde drie dagen. De jongens verkochten tweeduizend mandjes in twee maanden, en verdienden elk honderd kronen.
Dit was Ivar's eerste reis - en de reis zou de rest van zijn leven van belang zijn.

Het bedrijf opgericht
In 1884 trouwt Ivar met Sissa Persdotter en zij verhuizen naar Boalt, een klein dorpje net buiten Osby in het zuiden van Zweden. Ze wonen op een kleine boerderij, maar het belangrijkst van alles was de kleine werkplaats voor het maken van manden. Ivar breidde zijn assortiment uit door het opkopen van andere goederen uit het gebied, smeedijzer uit Loshult en keuken gerei uit Visselfjärda. Hij is begon ook met het importeren van 'oleographs' uit Breslau, in die dagen een Duitse stad tegenwoordig Pools. Al deze producten verkocht hij in Denemarken. Maar zijn belangrijkste product is een van zijn eigen houtspaanders manden.

"Het handvat verkoopt de mand"
In 1890 publiceerd Ivar Bengtsson zijn eerste catalogus. Ivar was begonnen meer en meer te verkopen in het gebied ten noorden van Skåne in Zweden en Denemarken was niet langer de belangrijkste markt. Sissa zijn vrouw en kinderen, drie zoons en een dochter, werkten in het huis om de manden die Ivar had gekocht te voorzien van een extra handvat. Dit maakte de korven langer, en Ivar bedacht de slogan "De handgreep verkoopt de mand". BRIOs focus op kwaliteit van de producten was begonnen. Ivar verkocht zijn manden onder de naam "Ivar Bengtsson's Basket Factory Boalt".

De overgang naar Osby
In 1902 verhuisde Ivar en zijn familie naar Osby. Het was Sissa's idee. Ze besefte dat Ivar op die manier dichter bij zijn klanten was, dankzij de spoorweg en het station in het dorp Osby. Het bosgebied van Göinge had veel rijke bos eigenaren. Ze dachten dat een mandenmaker geen stuk land zou kunnen hebben in  Midden-Osby. Daarom werd Ivar naar een minder centrale plek gewezen. 

Speelgoed
Ivars bedrijf breidde uit en de reeks artikelen in de catalogus groeide. In 1907 stonden er maar liefst 170 items in en Ivar was ook begonnen met de verkoop van speelgoed. De meest populaire speelgoed was het Göinge paard.

De Broeders Ivarsson Osby
Hoewel er veel rijke mensen wonen in het bos district rond Osby, leefden de meeste in armoede. Tussen 1840 en 1930 zijn meer dan een miljoen Zweden geëmigreerd, vooral naar Noord-Amerika. Voor de overgrote meerderheid, was de armoede de reden dat ze trachtten hun fortuin aan de andere kant van de Atlantische Oceaan te vergaren. Op een dag kwamen de twee oudste zoons van Ivar en Sissa, Viktor en Anton, naar hun ouders en vertelden ze dat ze van plan waren om te emigreren naar Amerika. Ivar en Sissa waren verbijsterd en Sissa verzon een manier om hun zonen in Zweden te houden. Haar idee was dat de zonen de onderneming moesten de overnemen. In 1908 hebben Ivar en Sissa de vennootschap officieel overgedragen aan hun drie zonen, Victor, Anton en Emil, en in het volgende jaar schreven ze de nieuwe onderneming in als Bröderna Ivarsson Osby, (de Broeders Ivarsson Osby), wat de afkorting BRIO maakte.

BRIO in 1930.

BRIO ging een nieuwe fase in haar geschiedenis in 1930 in toen het BRIO handelsmerk op de zijkant zette van twee houten auto's die door het bedrijf werden gedistribueerd. De ontwikkeling van de merk BRIO zou de sleutel tot de groei en ontwikkeling zijn van de onderneming gedurende de komende 70 jaar. Ongeveer vijf jaar later leende het bedrijf zijn naam aan een lijn van kinderwagens, vervaardigd door een andere onderneming, maar vanuit Osby gedistribueerd door BRIO. Tegen het midden van 1930, werd BRIO officieel opgenomen als een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid, het bedrijf had 150 mensen in dienst en had een jaarlijkse omzet van SEK 4,3 miljoen bereikt. BRIO was begonnen om zich te concentreren op het houten speelgoed en kinderwagens, welke de kern van het bedrijf zouden worden.

Hoewel BRIO haar merknaam op de producten plaatste die werden gedistribueerd door het bedrijf sinds de jaren 1930, was het pas na de Tweede Wereldoorlog dat BRIO begon met haar eigen fabricage, met de opening van een kinderwagen fabriek in 1947. In de late jaren 1950 was de naoorlogse babyboom op volle gang en BRIO kinderwagens werd een van de best verkopende merken in het land. Naar aanleiding van dit succes kwam BRIO in 1959 met de invoering van het Sylvana model, de eerste kinderwagen ter wereld die zou worden uitgerust met een volledig gelast samenvouwbaar frame.

BRIO speelgoed kreeg wereldwijde erkenning met de invoering van de BRIO Labyrint in 1946. Het houten speelgoed doolhof, met zijn kenmerkende kantelende vlak werd verspreid over de hele wereld tijdens de jaren 1950 en 1960 en was grotendeels verantwoordelijk voor de oorspronkelijke verspreiding van de merknaam BRIO. Na het succes van het Labyrint, begon BRIO met de uitbreiding van haar lijn van houten speelgoed voor de binnenlandse en internationale markten. In 1950 zag de invoering van Bygg-BRIO, houten constructie speelgoed dat de voorloper was van BRIO MEC, en, het belangrijkste, de BRIO Houten Spoorbaan, die tot de best verkochte houten spoorwegsystemen in de wereld behoord en BRIO het populairste speelgoed ooit maakte.

LEGO in die tijd.

In 1916 nam de 25-jarige timmerman Ole Kirk Christiansen in Billund een werkplaats over van Steffen Pedersen. Ole Kirk werd opgeleid in 1911 als timmerman en meubelmaker, en hij had gewerkt in zowel Duitsland en Noorwegen, hij had nu zoveel gespaard dat hij zich de eigenaar kon noemen van "Billund Maskinsnedkeri Tømrer". 

In 1934 twee jaar nadat hij opnieuw was begonnen met het vervaardigen van houtproducten en houten speelgoed, was de nu 43-jarige Ole Kirk een prestigieuze man die de bouw van een kerk, zuivelbedrijven, missie huizen, groot aantal agrarische gebouwen en residentiële woningen mogelijk maakte. Hij was een krediet verlener, en zijn laatste activiteit, speelgoed productie, word door s de auteur van een artikel uit die tijd beschouwd als geschikt voor de export. Dit maakte indruk op Krik, die zijn werkplaats tot twee keer toe in rook op zag gaan, en weer opbouwde vanaf de grond tot een aantal gebouwen die vandaag de dag nog steeds in Billund aanwezig zijn. 

De connectie tussen BRIO en LEGO.

Het zou kunnen dat LEGO en BRIO een samenwerking sloten in de jaren 1940/1950. De doelstelling zou kunnen zijn dat LEGO naast Denemarken meerdere Scandinavische landen wilde veroveren met zijn houten speelgoed. Maar zoals gemeld, dit berust niet op herleidbare feiten, maar op een veronderstelling. Hieronder staan de door ons gevonden artikelen die in beide speelgoed collecties voorkomen.

Navraag bij de geschiedkundige van BRIO via het hoofdkantoor in Zweden brengt het volgende op: 

In die tijd was het gebruikelijk om elkaar na te apen en zelfs elkaars speelgoed te kopieren. De wetenschap rondom het copy right was in die tijd niet wijd verspreid.  (speelgoed en het maken van speelgoed was erg simpel en had geen hoge status in het begin van de jaren 1900.)

BRIOs eerste logo kwam in 1934. LEGO's logo uit die tijd lijkt erg op die van BRIO.

Het is bekend dat BRIO een samenwerking was aangegaan met TEKNO, maar er is niets bekend van een samenwerking met LEGO. TEKNO kocht het speelgoed van BRIO en mocht hier haar eigen logo op voeren. Misschien hadden BRIO en LEGO ook zo'n overeenkomst, maar de mensen die deze overeenkomsten sloten zijn helaas niet meer onder ons en kunnen jammer genoeg hierover geen uitsluitsel meer geven. BRIO maakte in die tijd zowel plastic als houten speelgoed.

BRIO trekhond 'PLUTO'

LEGO trekhond 'PLUTO'

BRIO auto met bestuurder

LEGO auto met bestuurder

BRIO speelgoedsoldaat

LEGO speelgoedsoldaat

BRIO plastic Farmall H speelgoedtrekker

LEGO plastic Farmall H speelgoedtrekker

BRIO plastic en houten constructie speelgoed

LEGO (BILOfix) plastic en houten constructiespeelgoed